Mỗi khi Tết đến xuân về, dù bạn ở bất cứ nơi đâu đã là người Việt Nam sẽ không bao giờ thiếu chiếc bánh chưng xanh trong mâm tết cổ truyền. Trong tiềm thức của người Việt, bánh chưng là món ăn đặc trưng truyền thống gắn liền với truyền thuyết lâu đời và mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Cùng Nấu cỗ 29 tìm hiểu bánh chưng có ý nghĩa gì trong ngày tết cổ truyền Việt Nam qua bài viết dưới đây nhé!

Nguồn gốc ra đời của bánh chưng

Trong kí ức của mỗi người con Việt Nam, vào những ngày cuối năm là khoảng thời gian cả nhà cùng quây quần gói bánh chưng. Đây cũng là khoảnh khắc háo hức ngồi chờ nồi bánh chín bên bếp lửa hồng, kể cho nhau nghe những câu chuyện của năm cũ. Vậy bánh chưng có ý nghĩa gì trong ngày tết và bắt nguồn từ đâu, khi nào?

Theo sử sách truyền lại, bánh chưng bánh giầy bắt nguồn từ thời vua Hùng Vương thứ 6. Sau khi đánh đuổi giặc Ân, đất nước đã thái bình, vua muốn truyền lại ngôi vị nhưng không biết chọn ai trong các vị hoàng tử. Vì thế, nhân dịp đầu xuân năm mới, vua truyền chỉ nếu ai dâng lễ vật làm vua hợp ý thì sẽ truyền lại ngôi cho người đó. 

Trong khi những người con của vua đều tìm những vật ngon, của lạ để dâng lên vua cha thì người con thứ 18 là Lang Liêu. Với tính tình thuần hậu, song mẹ lại mất sớm, gia cảnh không giàu có nên rất lo lắng không biết phải làm sao.

Bỗng Lang Liêu nằm mơ, thấy vị thần mách bảo: “Trong trời đất này không có gì quý bằng gạo - là thức ăn nuôi sống con người. Nên lấy gạo gói thành hình tròn để tượng trưng cho Trời,  hình vuông để tượng trưng cho Đất. Ở trong bánh là nhân ngon để tượng hình cha mẹ sinh thành”. 

Lang Liêu khi tỉnh dậy và làm theo lời dặn để dâng lên vua cha. Vua nếm bánh thấy ngon và cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc, bèn truyền ngôi lại cho Lang Liêu, tức đời vua Hùng thứ 7.

Kể từ đó, cứ mỗi khi Tết đến hay trong những dịp lễ, cúng,… người dân lại làm bánh chưng, bánh giầy thành tục lệ để cúng tổ tiên, cúng trời đất.

Bánh chưng có ý nghĩa gì trong ngày Tết của người Việt Nam

Cùng với truyền thuyết Lang Liêu, chiếc bánh chưng gói ghém trong đó là cả một nền văn minh nông nghiệp lúa nước lúc bấy giờ. Bên ngoài được gói bằng lá dong, lá chuối. Bên trong được chế biến từ gạo nếp, thịt heo, đậu xanh,… đều là những nguyên liệu truyền thống. Vì thế, chiếc bánh chưng xuất hiện trong mâm cỗ ngày Tết thể hiện sự biết ơn trời đất. Đã cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho người nông dân.

Bánh chưng còn thể hiện lòng hiếu thảo của người con đối với bậc cha mẹ. Ngụ ý công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ bao la như trời đất. Vì thế mà xuất hiện phong tục dùng bánh chưng làm quà biếu dâng lên cha mẹ.

Thông thường, vào những ngày 27, 28 âm tháng Chạp – là khoảng thời gian mọi gia đình người Việt sẽ có thói quen gói bánh chưng. Các thành viên trong gia đình sum vầy bên nồi bánh chưng trước không khí rạo rực đón chờ một năm mới. Đây là hình ảnh đẹp và ý nghĩa trong đời sống tinh thần của dân tộc ta.

Ngoài ra, bánh chưng được làm với các nguyên liệu rất bổ dưỡng từ gạo nếp, đậu xanh, thịt heo cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể con người.

Qua bài viết Nấu cỗ 29, chắc hẳn bạn đã biết bánh chưng có ý nghĩa gì trong ngày Tết cổ truyền Việt Nam phải không nào? Bánh chưng, bánh giầy là một món ăn truyền thống và lâu đời của người Việt chúng ta. Tết sẽ không trọn vẹn nếu thiếu đi màu xanh của bạn chưng. Dù cuộc sống có bộn bề đến đâu thì một vài cái bánh chưng để dâng lên ông bà tổ tiên chắc chắn phải có.